Taban puanlar, üniversite adaylarının tercih yaparken kendilerini karşılaştırabilecekleri bir referans noktası sağlar. Ancak bu puanlar her yıl düzenlenen sınavın koşullarına göre değişiklik gösterebilir ve bir önceki yılın puanları gelecek yıl için kesin bir gösterge olarak kabul edilemez. Gelin taban puanının ne anlama geldiğini ve özelliklerini birlikte inceleyelim.
Taban Puanın Tanımı
Taban puan, belirli bir lisans programına veya kontenjana yerleşebilmek için gerekli olan en düşük puanı gösterir. Taban puanları, bir programın ne kadar talep gördüğünün de bir göstergesidir. Bir programın taban puanının yüksek olması, daha fazla aday tarafından tercih edildiği anlamına gelir. Taban puanları, her yıl sınav türüne, programa, kontenjana ve aday sayısına göre değişiklik gösterebilir.
Taban Puanın Öğrenci Seçim Sürecindeki Rolü
Taban puanları, tüm adayların eşit şartlarda değerlendirilmesini sağlayarak adil bir seçim süreci yaşanmasına yardımcı olur. Adayları daha çok çalışmaya ve yüksek puan almaya yönlendirerek başarıya teşvik eder. Sosyal ve ekonomik statüden bağımsız olarak tüm adaylara üniversiteye girme şansı tanıdığı için eğitimde eşitlik fırsatı yaratır.
Unutulmaması gerekir ki; taban puanları, sadece bir rehberdir. Bir programa yerleşme şansınız, sadece taban puanına değil sınavdaki puanınıza ve aday sayısına da bağlıdır.
Taban Puanı Nasıl Hesaplanır?
Taban puanı hesaplama yöntemi, sınav türüne ve programa göre değişiklik gösterse de temel olarak önceki yılın sınav sonuçlarına ve son yerleşen adayın puanına dayanır.
Önceki yılın aynı programına ve kontenjana yerleşen adayların sınav puanları sıralanır. Sıralanan puanlar arasından en düşük puan tespit edilir. Son yerleşen adayın puanı, güncel taban puan olarak kabul edilir.
Bazı sınav türlerinde; farklı testlerin puanları farklı ağırlıklara sahip olabilir. Örneğin, fizik testi diğer testlere göre daha fazla öneme sahip olabilir.
Başvurulan Programın Özelliğine Göre Taban Puanın Değişimi
Taban puanları, programların talep görme oranları ve kontenjan sayılarına göre değişiklik gösterebilir. İstanbul Gedik Üniversitesi kontenjan ve puanlama hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Bir programa ne kadar çok aday başvurursa o programın taban puanı da talep doğrultusunda yükselir. Bir programa ne kadar az kontenjan hakkı tanınırsa, o programın taban puanı o kadar yükselir. Bu durum hukuk, mühendislik gibi prestijli programlarda daha belirgindir. İstihdam olasılığı yüksek programlarda da taban puanı iş bulma olasılığına paralel olarak yükselir.
Taban Puanın Belirlenmesinde Etkili Olan Faktörler
Taban puanları, birçok faktörün birleşimi ile belirlenir. Farklı sınav türlerinde (YKS, ALES, DUS, MSÜ vb.) taban puanları farklı şekilde hesaplanır. Bu nedenle, aynı program için farklı sınav türlerinde taban puanları değişiklik gösterebilir. Hangi düzeyde eğitim almak istediğiniz de bir etkendir. Lisans ve ön lisans programlarında taban puanları farklı şekilde hesaplanır.
Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın zorluğu ve sınav sonuçlarının dağılımı, genel taban puanlarını etkileyebilir. Zor bir sınav veya düşük notların sık görüldüğü bir yıl, taban puanları düşük olabilir. Örneğin, matematik testinin zor olduğu bir yıl, matematik taban puanlarının düşmesine sebep olabilir.
Bir Bölümün Taban Puanı Yoksa Bu Nedendir?
Birçok farklı nedenden dolayı bazı bölümlerin taban puanı olmayabilir. Örneğin; bir bölüme yeterli sayıda başvuru yapılmaması, kontenjanın dolmamasına sebep olabilir. Bu durumda taban puan belirlenmeyebilir ya da bölüm hiç açılmayabilir. Kontenjanın düşük olması da başka bir sebeptir. Üniversite taban puan belirlemek yerine, sınırlı sayıda adayı doğrudan kabul etmeyi tercih edebilir.
Yeni açılan bölümlerde taban puanı dayandıracak bir geçmiş veri bulunmadığından, ilk sene taban puanı olmayabilir.
Bazı bölümlerde, öğrenciler sınav puanı yerine özel yetenek sınavı veya mülakat gibi farklı kriterlere göre değerlendirir. Bu tür bölümlerde taban puan belirlemek yerine, adayların başvuru dosyalarını inceleyerek kabul edilip edilmeyeceklerine karar verilir.
Üniversite Tercihleri için Hangi Yıla Ait Taban Puanları Dikkate Alınmalı?
Son senenin taban puanları en güncel veriyi sağlasa da sadece son seneyi baz almak riskli olabilir. Çünkü taban puanları her yıl değişebilir. Son birkaç yıla ait taban puanlarını incelemek, o bölümün genel eğilimini ve istikrarını daha iyi anlamanıza yardımcı olur. Örneğin, ilgilendiğiniz bölümün taban puanı son iki yıldır yükselen bir grafik çiziyorsa, o bölüm için yüksek bir taban puanı beklemek ve buna göre hazırlanmak daha sağlıklı olur.
Genel olarak; üniversite tercihleri için hem en son yılın taban puanlarına hem de önceki birkaç yılın verilerine bakmak önemlidir. Bu şekilde, bölümün genel eğilimini anlayabilir ve daha bilinçli tercihler yapabilirsiniz.
* İstanbul Gedik Üniversitesi fiyatlandırma hakkında buradan bilgi alabilirsiniz.